ای دلِ حَسرَت نِصیوِم

 

چَنی جوُر ای دلِ حَسرت نِصیوم؟

 

یَ چَن دور ای دلِ حَسرت نِصیوم؟

 

بَکُ رَحمی وِ ای پایا پَتینِم

 

مِنِ نوُر* ای دلِ حسرَت نِصیوم

 

هَنی سَر بو وِ هار وُ رو که وا مِ

 

نَکی شور* ای دلِ حَسرَت نِصیوم

 

چی اول دیَ مِثِ آیینه نیسی

 

بییَ زوُر* ای دلِ حَسرَت نِصیوم

 

مِنِم وُ دآ اُولِ یِ لا غُوایی*

 

وَنَم بُور* ای دلِ حَسرَت نِصیوم

 

وِ دینم اَر مُسلمونی چِنینَ

 

مُؤِم گوُر ای دلِ حَسرَت نِصیوِم

 

مِ دونِم کِی دِ ایی وِلگَشتِ مِفتی

 

دِ تَه قوُر، ای دِلِ حَسرَت نِصیوِم

 

دِ داغِت پُر کِپِ هَفت آسِمونِم*

 

بییَ اُور، ای دلِ حَسرَت نِصیوِم

 

صِلا داری بَرَنجونی "عزیزِ"

 

نه ایطوُر، ای دِلِ حَسرَت نِصیوِم

 

عزیز نادری------------- تَشِ دل


*نوُر:نَبَر

 

*نَکی شوُر:مشورت نکنی

 

*زوُر: زِبر

 

*یِ لا غوُا: یک لا قبا

 

*وَ نَم بوُر: آن را هم بِبَر

 

*گوُر: گَبر ، گوُری: گَبری

 

*پُرکِپِ هَفت آسِمونم: واژه ای که تراکم بسیار شدید را

 

بیان کند،منظور تراکم ابر در سرتاسر آسمان است.

چول بازار

  • مِ بی تو چُولَ بازارِم ، تو بی مِ گرمَ بازارِت
  • می سازم وا کِساتی اَر، نَچِزنَم داغِ دیدارت
  • دِ دَس رَتَ قِرارِ دل ، سیا بی روزگارِ  دل
  • تو ای تَنیا بِهارِ دل، نِیینم زردَ گلزارت
  • چه پی بُردی وِ آسونی ، بِلا نِیری نَکه دُنی؟
  • دِ بازارِ خیالاتِم ، مُؤِم هر شُو خریدارِت
  • اگر مَرغی مُؤِم چَشمه ، اگر باغی مِ پَرچینم
  • اگر بادی مُؤِم اُوری، اگر دَشتی مُؤِم خارت
  • بُویی هَر چی مُؤِم باشد ،بُویی هَرجا مُؤِم زی با
  • مُویی شاهی مِ سَروازم، مُؤِیی خانی مِ پاکارِت
  • دِرازَ ای مَتَل اِمشو، بَجِمُ دَسی ای ساقی
  • "عزیزِ" مَسِ مَس تر کو،فِلَک بِفتَ دِ آوارِت
  • عزیز نادری ------------تش دل

  • مِ بی تو چولَ بازاِرم: بازار من بی تو بی رونق است
  • کِساتی:کسادی
  • نَچِزنَم:عذابم ندهد
  • آسونی :آسانی ،سهولت
  • نَکَ دُنی؟:نکند میدانی؟ نکند آگاهی؟
  • اَگر مَرغی:اگر مرغزاری
  • زی با:زود باش ،تعجیل کن
  • پاکار:نوکر، خدمت گزار
  • بَجِمُ:بجنبان     بَجِمُ دَسی ای ساقی:ای ساقی دستی بجنبان
  • فِلَک بِفتَ دِ آوارَت:فلک بر علیه تو اقدام نماید

هزار گِل که بَمیرم تو قاتلِ مِنِ زاری(غزل)

هزار گِل که بَمیرم تو قاتلِ مِنِ زاری

 

مِ لاله بی جِکِ جونی تو بادِ تُنِّ بهاری

 

شکارچی دلی وُ نِمونی تیر خَطایی

 

نه فِکِر ایی هَمَه عاشق نه قیدِ چُؤٍ هِزاری*

 

مِرارَتی که کَشیمَ دِ دَس غم سَرِ جا خوش

 

کِرامتی که دییَ سیم نَمَنَ طاقتِ خواری

 

دِ سینه مُرغِ نَفَس وا امید تومیزنَ پر

 

بیا که وقتَ بمیرَ دِ دردَ بی کَس وُ کاری

 

شریکِ دردِ دلم بُو هزار گِلِه ای دارم

 

که اَر بُؤِم هَمَشونِ خَوَر دِ یَکیشو ناری

 

اگر باقیِ عمرم چِنی که بی رؤَ وا سَر

 

مِ خسته تیرِ جفا وُ بِناری پشتِ بِناری 

 

خُؤَه که ساقیِ شوخی شِراوی کُهنه بیارَ   

 

مَگر دِ عالِمِ مَسی دِرارم سر دِ ای بیقراری

 

وِ دَردِ خُت بَکو عادت"عزیز"چونکِ شِراو هَم

 

زِمونیَ که نِمیکَ حِلاجِ لرزِ خُماری

 

 

عزیز نادری ــــــــــــــ تَشِ دِل 

                                                                                               


* چُؤِه هِزار:این باور در میان شکارچیان وجود داشته که

 

 هر گاه صیادی هزار صید را شکار کند بایستی از صیادی دست برداردو در

 

اصطلاح میگویند"فلانی چوب هزاره را انداخته است یعنی هزار صید شکار

 

کرده است. 

متل لری بچ غلا

مَتَلِ لری بَچ قِلا


عزیز نادری

خیلی خُوه هر کسی راز دار بُوه

ری سیاتی قِسمَتِ هر چولُوه

بَشی وه پا مَتَلِ پَن دِباری

موئَن یی روزی دِ یی روزِگاری

پِیا خُوئی گایار دَس پَتینی

چارَک دارِ مالِکِ مِل قِوینی

که قَدِ چار پنج کُر خُو کار می کِرد

یی روزی داشت زِمینی اِسپار می کِرد

کیزِه ئی پُر دِ لیرَ اُفتا وِ دَر

گُت بیتِرَ هیچگه نُوَه وا خَوَر

دِ سَر کِپِش کِرد وِ دِلِ دِلونی

دیاری کِرد او چِنِ وا نِشونی

تی خوش می گُت وَختی رُئِم وِ حونَه

وِ زن مُوئِم آخر تَنگیمونَه

مُوئِم دِییه زِنِه ئیم خُو مُوَه

اما اگر ائی زینَ چولو بُوه

تَرسِم رُوَه بُوَه وِ بی غیرَیا

بیان بُوَن وِ هاوِنِ لیرَیا

پس خُوَه دِ ای بارَ هیچ کِش نَکِم

وِیی فَنی اِمتحونی دِش بَکِم

دُمِ ایِواره وَختی اُما وِ حونَه

وِ زینه گُت دردی دارِم گرونَه

ئی بَدَظُهروختی رَتِم دس وِ آو

چی ئی دیِم اَکِ نِه ئینی وِ خُآو

یی دَفَه بَچ قِلائی دِم پِر گِرِت

دِ ترس تَمومِ بَدَنِم گِر گِرِت

نَکَ رویی پِتَم به ئی وِ آو

کاری نَکی بِفتِم وَرِ گال وُ راو

خُو قِسَمِش دَ که حواسِا بُوَه

خیلی خُوَه زن چاوِ راوی نُوَه

اما تا یَک دو روز دِ ئی مِینَه رَت

وِ حونَه هر کسی که ئی زینه رَت

سی شو می گُت مَتَل بَچ قِلانه

وَن وَرِ گالِ این وُ او پیانه

پیا که دی زَن ایقَه بی وفا  بی

وِ هر فنِ فیتی بی دِش جِگا  بی

دُو آبادی آیِم دینداری  بی

پیا دلِ خُتی وَلی ژاری بی

دُختِری داشت دِ خوشگِلی چی مآ بی

نجیم وُ سر وِ  زیر وُ وا خُدا بی

چی تیلِ سوزِ لُوِ جُوِ آو بی

تمومِ کاریاش ری حِسآو کِتآو  بی

یی شُو وا چَن نَفَر رَتِن حونَه شو

وِ کیخائی دُختِرِ دُردُنَه شو

چونکِه خُدا حاس بَکَ پایارِشُ

اُفتا وِ یَک آخِرِ سر کارِشُ

خُلاصه دُختِرِ آیِم ژارِکَ

بی وِ زَنِ آپیا گایارِکَ

ده دُوازَه روز که دِ ئی مینه رَت

یی روز ایواره که وِ تی زینه رَت

بعدِ گری گُت بیا بَنشی وِ تِیم

ها سیت بَوئِم بِلا گَنی ها وِ قِیم

مَر تو بَکی درمونه ئی بِلانه

گُت سی او هم مَتَلِ بچ قِلانه

زن اولَش غَم گِرتِش تا گِری

بعد خَنِّس وُ گُت هَه پیاکَ وِری

ئی قِصَه نِه نوئی دِ جائی هَنی

بُختُمییَ داری وِ خُت میوَنی

حَرفِ تو هیچی نی بغیر از خیال

می حا خُتِ بونی وَرِ گالِ گال

وَلله اگر کَسی بُوَه وا خَوَر

زِنِه ئینَه واتو نِمورِم وِ سَر

بعدِ وِنه مینَه شو خیلی خُو  بی

یَک دو سه ماه گذشت وُ سالِ نُو بی

پیا پی بُردی چَنی ئی زن خُوَه

امّا سی یه که خُو خاطِر جَم بُوَه

یی شو نِشِس اُفتا وِ فِرکِ کاری

دَم دَمِ صو واردِ دوزِ قِهاری

وَختی که مَردِم هَمَه دِ خُآو به یِن

رَتِن گاوِ حُسیرَ نه دُزی یِن

هر چَن دونِس چی کارِ بی جائی بی

آوِردِنِش وِ هر تَقِلائی بی

اُما مینه حونَه وِ زن گُت وِری

کاردِ قِصآوینه بیار زیتِری

گاوِنِه بُرد دِ زیر زمین حُونَه

زَن تا دیِش گُت گاوِکَ خُمونَه

سی چی رَتی ئی گاوِنِه آوِردی؟

چطور دِلات اُما ئی کارِ کِردی؟

مَر نُونی خیلی دِ کارشو بی

ئی گاو هَمَه دارو ندارِشو بی

امّا گُذَشتَ کاریه که به یَیه

الحمدِالله هیچکَ تونه نِه ییه

بیا بُوریم سرِش تا زی یه

که یَه دِیَه بازی وا آوِری یه

اَفتُو که زَه وِلاتی واخَوَر بین

که گاوِ کِی فِلون کَسِنِ دُزین

چَن روز گُذشت وُ کس نِوی واخَوَر

دُزِ گاوِ حُسیرَه نِفتا وِ دَر

پیا که با معرفتی زنه دی

سی آخرین اِمتحو واش بی وِ قی

قِری زَش وُ دِ حونَه کِردِش وِ دَر

گُت نِه ئینِم گُذر بَکی دی گُذَر

چَن رو هَنی جیازِتِ کِل می کِم

خُم دِ ئی دامِ بِلا وِل می کِم

نَکَه خیال بَکی پشیمو مُوئِم

گِلی هَنی کی چِنی نایو مُوئِم

خُدافِظئی کِرد عروس پَکَر

واچَشِ پُر اَسِر دِراُما وِ دَر

دُختِرِ نازارِ یَکُنَه بُوئَش

شَل و شَکَت رَسِّس وِ حُونَه بُوئَش

بی دِ گریوَه تا دی دآشه

وِ طوری که نَشنُوه کس صِداشه

یواشی گُت دُنِسوئیت ئی سَفَر

راسِشِ اَر بحایت اُمام وِ قَهَر

پیا که دی  دِ راس راسی زینه رَت

هِشت تا سه چار روزی دِ ئی مینه رَت

یی روز سرِ صُو که وِریسا دِ خُاو

کاردِنه دی ها دِ مینه پوسِ گاو

چی کسی که نِمَک دئِیه وِ زخمی

رَت دَرِ حُونَشو وُ گُت وِ اخمی

کاردِ قصآوینه نیاییه کُجا

تازَه عروس دِ دُونائی جاوِجا

گُت کُمَنِ ، اَر تیزِ کَنِ مُوئی

ها دِمینه پوس شومینِه اوشوئی

وَختی تا ئی حَدّ زنِه با وفا دی

هر دو چَشِش پُر بی دِ اَسرِ شادی

گُت دِلِمه دس وُ پاتِ بُوئوسِم

هر چَن تو وام قهری مِ وا تو دُوسِم

وا بُوئَه وُ دآت یی حرفی دارِم

دِ بارَه سر گذشتِ روزِگارِم

اُما وا می هر دوشونِه هِنا کِرد

وِ نونِوا رازِ خوشِ آشِنا کِرد

وا زینَه اولیش که چُولوئی بی

وا دُختِرِشو  که چَنی خُوئی بی

وا جُوری که دِ رِعیتی کَشی یَه

وا گَنجی که دِ مینه باغی دی یَه

وا بَچ قِلا که سَرِ وِ سَر درِو بی

وا گاوی که هفته جاوئی دُزی

آخِرِ سر بینَه وِ هاوِنِ گنج

اُما وِ سر عُمرِ مِرارَت وُ رنج

نی خدا(یکی از زیباترین اشعار استاد نادری)

سایقه شوئی دِ حونه زَم وِ در

رِکُ رَکِم بی دِ پا تا فرخِ سر

لیوئی دیم پا تشی کور و کِلیز

هی می گُت تش بُو بلیز تش بُو بلیز

بُو بلیز حاوات بیام تا تی خدا

حا بُحونِم مورِئی وانی خدا

جاشِ دونِم ها کجا نی میزِنه

کَس چی مه نونه خدا کی میزِنه

نِصمه شُو وختی که مِه سردِم مُوه

وَختِ جَرّ و تاوِّ قی دردِم مُوه

وختی مِه سرتا وه پام دی میزنه

آسِمو سیم ساز چپی میزنه

وختی تا صو یی مِجُو بارو میا

وِ مینه تَژگا نُوَه دارو میا

وختی ژاری شُونه بی شُم سر میکه

دردِ دل وا ساقی کوثر میکه

وختی درویشی میمیره بی صدا

پُرسِ پوئه ش گرمِ گرمَ تی خدا

هر که گوش بیره خدا نی میزنه

دِل زِوین رِنگِ وی وی میزنه

هی میوَن وِشونِ رونِ نی خدا

هی می گُت مَر هی خدا مَر هی خدا

مَر خدا ئی شُونِه زیتِر کِل بَکه

زِل وِرَز اَفتاو دِرا مِل مِل بَکه

شُو دِرازَ ای تش کور و کِلیز

بُو بلیز و بو بلیز و بو بلیز

یِه دَفَ سیلی دِ سرتا پامِ کِرد

تُن وِریسا دَس تَمَنا وامِ کِرد

گُت فِدای قد و بالات بام مِری

دیر جونِت تو دِمِه لیوَه تِری

مَر چی مِه آوارِ و بی مَسکِنی

نَنگِ دوس و خَنِه زارِ دُشمِنی

رُو مِنِ ول کو و حال زارِ خُوم

تا دِرارِم سر دِ کار و بارِ خوم

وِش گُتِم ای عاشق پاکِ خدا

باثِباتی رونَقِ خاکِ خدا

تو دِ ظاهر لیوِئی جونِ دلِم

مِنِ بیچاره دِ ظاهِر عاقِلِم

---------------------------------

سایقه:شبی برفی که  هوای بسیار سردی دارد و آسمان صاف و برف هم نشسته است.

رِکُ : تکان و لرزش بدن به علت سرما یا ترس

بلیز: شعله ور

کور و کِلیز : مقابل شعله ور.

یی مِجُو: یکسره و بدون وقفه

پُرسِ پوئه ش  : مراسم عزاداری اش

دِل زِوین  : ناراحت

رِنگِ : آهنگ

وی وی   : نوای شیون و زاری

زِل   : ستاره زحل

وِرَز : قبل از

نوید بارش باران

  
  •    اینجا نوید بارش باران نمیدهد
  •                 
  • رونق به خاک تشنه ی ایران نمیدهد
  • پاییزیان گلوی زمان را فشرده اند
  • دیگر مجال به فصل بهاران نمیدهند
  • بر قامت درخت خزان دیده ی وطن
  • جز بیم تیغ و اره و طوفان نمیدهند
  • از عاشقی بغیر حدیثی نمانده است
  • گوشی به ناله ی نی چوپان نمیدهند
  • فرقی چنان میان جدایی و وصل نیست
  • حتی بها به دیدن یاران نمیدهند
  • شادم که عمر ظلم و ستم ماندگار نیست
  • این جابران که بویی ز انسان نمیدهند
  • گویا به سوگ زندگی هم نشسته اند
  • دیریست مرده اند ولی جان نمیدهند

 عزیز نادری------------ خاکستر عشق

 

آذر ۵۷ ـ

دیدار دلبر

  • ای دل آخر تا به کی نالان شوی
  • پس کجا هم بزم خوشحالان شوی
  • سوختی ما را زداغ و سوزها
  • تیره شد از دستت ای دل روزها
  • میروی تنها سفر تا دور ها
  • تا زداید ظلمتت را نورها
  • ناز مه رویی مگر قابت ربود؟
  • کاینچنین عاری شدی از هر چه بود؟
  • من در اینجا و تو در جایی دگر
  • کی روا باشد چنین ای بیخبر
  • بی ثمر اینجا و آنجاها چه سود؟
  • وعده ی امروز و فرداها چه سود؟
  • آشنا ، با من چرا بیگانه ایی؟
  • گرد شمع دیگران پروانه ایی؟
  • من غریبم بی تو در هر محفلی
  • پای در گل مانده از هر مشکلی
  • یا بگیر آرام و آرامم نما
  • یا رها از حلقه ی دامم نما
  • من نظر انداختم در فال خود
  • تیره تر دیدم ز شب اقبال خود
  • کی بود دیدار دلبر را مجال ؟
  • خویش را مسپار بر امری محال
  • خانه ات را موج غم ویرانه کند
  • گر شبی بادی وزد طوفان کند
  • بر گرفتی دست خود افسار خود
  •  
  • میروی دنبال کار و بار خود
  • از عزیز خسته کی گیری سراغ
  • گه به گلشن میروی گاهی به باغ 

 عزیز نادری -----از کتاب خاکستر عشق

حکایت گل و نسران(مقدمه)

حکایت منظوم لری نسران و گُل (۱)

 

 

شاعر : عزیز نادری

 

 

 

 

 

حکایت نسران و گل از جمله منحصر بفرد ترین داستان ها و افسانه های زیبا و منظوم لری است که جناب آقای عزیز نادری همانگونه که خود نیز در پایان منظومه ۳۰۷ بیتی اشان در کتاب «تش دل » یادآور شده اند برای هموطنان لر زبانشان شبها بیدارنشسته و نوشته اند تا بلکه در ادبیات این سرزمین به یادگار بماند و الحق و الانصاف که خواهد ماند.

عزیز زو بسته نشسه بیار نوشتش تا بمونه یادگار

حکایت پندآموز دربدری هفت ساله پسران زیبای پادشاهی که در خلاء از دست دادن مادرشان با توطئه و

 دسیسه نامادری جوانشان پادشاه را وادار به خلع ولیعهدی و اخراج و آواره نمودن فرزندان خود می

کند .داستان گرفتاری و جدائی دوبرادر در مواجهه با حوادث تلخ و شیرین و مردم خوب و بد روزگار

خمیرمایه عبرت آمیز حکایت منظوم لری پیش روست .جدائی انداختن هدفمند بین پدر و فرزندان ، خلع

ولیعهدی ، طمع پست و مال دنیا، صبر و توکل به ایزد منان و بالاخره رسیدن حق به حق دار در جای جای

اشعار منظومه آقای نادری از زبان  نامادری ، دیو ، دروازه دار قلعه ، باغبان و حمام دار ناجی نسران

خواندنی و بیاد ماندنی است.

 ( روح مادر بزرگوار استاد نادری (مرحومه والیه فولادوند) که سبب

ماندگاری این حکایت منظوم و پند آموز شده اند را با نثار  فاتحه و

صلوات شاد بفرمایید)

به علت طولانی بودن ابیات، ناچارا حکایت منظوم نسران و گل در چند بخش عرضه خواهد

شد، ضمن آنکه دوستانی که امکان و توان دسترسی به انتشارات شاپورخواست خرم آباد را داشته

باشند می توانند با تهیه کتاب ۱۸۰ صفحه ای« تش دل » علاوه بر متن کامل حکایت حاضر به گزیده ای از

مجموعه اشعار ارزشمند جناب آقای نادری نیز دسترسی یابند.

 

 

منبع لرسو(لرستان)

با تشکر از وبلاگ محترم http://loresoon.blogfa.com